Jak już pisaliśmy wcześniej Fundacja „Memo” będzie wydawcą najnowszej płyty Julii Doszny i Anoniego Pilcha. Prace nad płytą zatytułowaną „Godnie Święta” trwają…
Dziś przybliżamy sylwetkę łemkowskiej pieśniarki Julii Doszny, artystki o o fascynującym głosie i niezwykłej osobowości. Urodziła się w Bielance, obecnie mieszka w Łosiu w Beskidzie Niskim. Śpiewanie jest dla niej modlitwą, wewnętrzną potrzebą, nawet przymusem; jest rozmową o Łemkach, ich miłości do Boga, ludzi i ziemi. W jej repertuarze znajdują się ludowe pieśni liryczne, religijne i obrzędowe. Śpiewa od najmłodszych lat. Bardziej „zdyscyplinowanego” śpiewu uczył ją znakomity muzyk i kompozytor Jarosław Trochanowski – twórca zespołu Łemkowyna, w którym śpiewała w latach 1986-1988. Doszna występowała na wielu scenach w Polsce, Kanadzie, USA, Niemczech, Rosji, Czechach, Słowacji, Ukrainie. Odeszła z zespołu czując, że w chórze nie potrafi przekazać na właściwy sposób emocji zawartych w pieśniach. W śpiewie stara się zachować wszystkie charakterystyczne dla łemkowskiej melodyki cechy: czardaszowe rytmy, przeciągania, zawodzenia. W latach 90. współpracowała z Krzysztofem Krzyżanowskim tworząc cykl programów „U siebie” dla TV Kraków. Jedna z jej płyt, śpiewana a cappella – „Tam na Łemkowyni” – otrzymała nominację do Folkowego Fonogramu Roku 2000. W 2001 roku założyła wraz z ks. Piotrem Pawliszcze, proboszczem greckokatolickim w Łosiu, dziecięcy zespół Wereteno, który z towarzyszeniem kapeli ludowej nagrał w 2002 płytę „Lem-Tilki”. Doszna często występuje solo, a także z akompaniamentem gitary klasycznej Krzysztofa Pietruchy, z którym nagrała w 2003 płytę „Czoho płaczesz”. Pieśniarka brała udział wielokrotnie w Festiwalu Kultury Ukraińskiej w Sopocie, Festiwalu Ukraina Viva we Wrocławiu, w Wielokulturowym Festiwalu „Galicja” w Przemyślu, w Przeglądach Dorobku Artystycznego Mniejszości Narodowych i Etnicznych (obecnie Interdyscyplinarny Festiwal Etniczne Inspiracje Wspólnota w Kulturze) w Warszawie, w Watrach Łemkowskich (Michałów, Monasterzyska, Zdynia). Niejednokrotnie sama prowadziła koncerty: podczas Święta Kultury Łemkowskiej „Watra” w Bartnem i Zdyni, Międzynarodowych Spotkań pod Kiczerą w Legnicy, Zjazdu Światowej Federacji Ukraińskich Łemkowskich Organizacji w Kijowie, Święta Kultury Łemkowskiej w Zyndranowej „Od Rusal do Jana”. Współorganizowała liczne Kermesze (w Olchowcu, Radoszycach, Łosiu, Ropie, Gorlicach, Krynicy, Bielance). Występowała w imprezach folkowych – jak Hasło w Encyklopedii Polskiego Folku Folk Fiesta w Ząbkowicach Śląskich, czy Biesiada Góralsko– Łemkowska w Szczawnicy. Prowadziła też warsztaty śpiewu w Jaworniku podczas I Spotkań Ludzi Gór (2003). W 2005 nagrała w USA kolejny album ” Immigrant” z towarzyszeniem pianisty Davida Libby`ego, jazzowego basisty Kena Filliano i skrzypka Andrzeja Przybycienia z bydgoskiej Filharmonii Pomorskiej. Płyta zawiera zapomniane pieśni śpiewane przed I wojną światową w czasie wielkiej emigracji z Łemkowszczyzny. Pieśniarka występowała na scenach wrocławskiej Opery oraz Teatru Pieśń Kozła, u Anny Dymnej w Krakowskim Salonie Poezji Teatru im. Juliusza Słowackiego i w Teatrze Groteska, a także w Dworku Białoprądnickim w Krakowie, w Teatrze im. Wandy Siemaszkowej w Rzeszowie, w teatrach operowych Lwowa i Kijowa, w Bałtyckim Teatrze Dramatycznym w Koszalinie, Teatrze Małym oraz Powszechnym w Warszawie – tam w spektaklu według Jerzego Harasymowicza „Lichtarz ruski” z Zygmuntem Sierakowskim. Zapraszano ją do artystycznego udziału w wernisażach: w Muzeum Niepodległości oraz Etnograficznym w Warszawie, w Stalowej Woli, Szydłowcu, Poznaniu, w Muzeum Nikifora w Krynicy,w Ossolineum we Wrocławiu. Uczestniczyła również w Łemkowskich Jesieniach Twórczych i trójjęzycznych „Wrzosowiskach” w Piwnicznej. Doszna zajmuje się też poezją, przekładami, publicystyką i fotografiką. Współpracuje z Besidą, Naszym Słowem, Kurierem Gorlickim, Gazetą Gorlicką, Głosem Nadpopradzia, Gospodarką Wodną, pisze do Biuletynu Towarzystwa Karpackiego. Aktualnie bierze udział w międzynarodowym projekcie Łemkowyna-Łem.
Doszna jest współzałożycielem Stowarzyszenia Królik Wołoski. Zaproszona przez Kolegium Europy Wschodniej we Wrocławiu nagrała w roku 2008 dwie płyty CD: „Czado” z kolędami łemkowskimi zaśpiewanymi a cappella z synami Łukaszem i Tomaszem oraz „Pastorałki” Jerzego Harasymowicza z muzyką Piotra Pałki. W roku 2009 obdarzona została przez Prezydenta Ukrainy tytułem Zasłużonego Artysty, zaś w roku 2010 przyznano jej tytuł International star of Ukraine. Piosenki w jej wykonaniu można usłyszeć w filmie, P. Pawlikowskiego „Zimna Wojna” (który zdobył m.in. Europejską Nagrodę Filmową w kategorii najlepszego filmu fabularnego a także był nominowany do Oskara 2019).
Dyskografia:
„Z kolędami po Karpatach” MC, Towarzystwo Karpackie 1994;
„Rozstaje 2000” CD, Wydawnictwo Jana Słowińskiego 1999 („Wszytky lude”, „Tam na hori”);
„Tam na Łemkowyni”CD, Towarzystwo Karpackie 2000;
„Czoho płaczesz” CD, Julia Doszna 2002; „Składanka łemkowska” CD, FF Konador 2003 („Czoho płaczesz”, „Myła moja na Kyczeri stała”, „Polubyla ja Stefana”);
„Immigrant” CD, American Historical Recordings 2005.
Zapraszamy również do zapoznania się z artykułem Julii Nachowicz dla National Geographic Polska „Brzeminie smutku. Opowieść o Łemkini” w całości poświęconym Julii.
Julia Doszna podczas koncertu „Łemkowyna-Łem” we Lwowie, fot. Regina Pazdur, Lwów 2019
obrazek wyróżniający Iwona El Tanbouli-Jabłońska